Βραβείο Europa Nostra για την πολιτιστική κληρονομιά στη Χίο!

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Europa Nostra ανακοίνωσαν στις 14 Απριλίου τους νικητές των βραβείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Πολιτιστική Κληρονομιά / Βραβεία Εuropa Nostra για το 2015. Τρία από αυτά απονέμονται στην Ελλάδα! Βραβεύτηκαν: το Αρχοντικό Αντουάνικο στη Χίο, η αποκατάσταση ανεμόμυλων στο οροπέδιο του Λασιθίου, στην Κρήτη και το σχέδιο HERMES, η ψηφιακή δηλαδή διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ερμούπολης της Σύρου 

Τα βραβεία αυτά θεωρούνται τα μεγαλύτερου κύρους βραβεία στην Ευρώπη στον τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς. Οι 28 νικητές επελέγησαν ανάμεσα σε 263 αιτήσεις, που υποβλήθηκαν από οργανισμούς και ιδιώτες από 29 χώρες, και τιμώνται για τα εξαιρετικά τους επιτεύγματα σε τέσσερις κατηγορίες: 1) αποκατάσταση, 2) έρευνα και ψηφιοποίηση, 3) μακροχρόνια προσφορά στην πολιτιστική κληρονομιά, και 4) εκπαίδευση, κατάρτιση και ευαισθητοποίηση.

Η εκδήλωση για την απονομή των ευρωπαϊκών βραβείων πολιτιστικής κληρονομιάς θα πραγματοποιηθεί στις 11 Ιουνίου στο Δημαρχείο του Όσλο και θα συνδιοργανωθεί από  τον Fabian Stang, Δήμαρχο του Όσλο, τον Tibor Navracsics, Ευρωπαίο Επίτροπο για την Εκπαίδευση, τον Πολιτισμό, την Νεολαία και τον Αθλητισμό, και τον Plácido Domingo, τον διάσημο τραγουδιστή της όπερας και Πρόεδρο της Eurοpa Nostra. Στην εκδήλωση, επτά από τους νικητές θα τιμηθούν με το Μεγάλο Βραβείο (Grand Prix), λαμβάνοντας €10.000 έκαστος, και ένας θα λάβει το Βραβείο Κοινού, το οποίο θα επιλεγεί μέσω διαδικτυακής ψηφοφορίας από την Europa Nostra.

«Η πολιτιστική κληρονομιά είναι ένα από τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα της Ευρώπης. Αποφέρει αναρίθμητα πολιτιστικά, οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά οφέλη σε όλους μας. Θα ήθελα να συγχαρώ τους νικητές των βραβείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Πολιτιστική Κληρονομιά / Βραβεία Εuropa Nostra για το 2015. Οι νικητές αυτοί αποτελούν άριστο παράδειγμα όσων μπορούν να κάνουν για την πολιτιστική κληρονομιά αφοσιωμένοι και ικανοί Ευρωπαίοι – κι επίσης για την Ευρωπαϊκή μας ταυτότητα, συμβάλλοντας στο αίσθημα του ανήκειν. Όλοι θα πρέπει να συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε για να συνδράμουμε κοινότητες και πολίτες ώστε να ιδιοποιηθούν την πολιτιστική μας κληρονομιά, να την καταστήσουν μέρος της καθημερινότητάς μας και να την διατηρήσουν για τις επόμενες γενιές», είπε ο Επίτροπος Navracsics.

«Οι φετινοί νικητές αποτελούν ισχυρά παραδείγματα δημιουργικότητας και καινοτομίας στο χώρο εργασίας, για την πολιτιστική κληρονομιά της Ευρώπης. Δείχνουν, επίσης, ότι η πολιτιστική κληρονομιά είναι σημαντική για την Ευρώπη και τους πολίτες της. Πιστεύουμε ότι, υπό την ηγεσία του Προέδρου Juncker και του Επιτρόπου Navracsics, η στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στην πολιτιστική κληρονομιά θα αναπτυχθεί περαιτέρω και θα εφαρμοστεί», πρόσθεσε ο Plácido Domingo.

Αρχοντικό Αντουάνικο, Χίος

Αρχιτέκτονες: Κατερίνα Μανωλιάδη - Μανώλης Βουρνούς 

Η περιοχή νοτίως της πόλεως της Χίου είναι γνωστή ως Κάμπος. Είναι εντελώς επίπεδη και καλύπτεται από ένα πυκνό δίκτυο μικρών οδών. Το μεγαλύτερο μέρος του νησιού είναι φυτεμένο με εσπεριδοειδή. Οι οπωρώνες περιβάλλονται από υψηλoύς λιθόκτιστους φράχτες, οι οποίοι προστατεύουν τα δένδρα από τον άνεμο και τη σκόνη. Το τοπίο του Κάμπου είναι ξεχωριστό και μοιάζει ελάχιστα με αυτό των άλλων νησιών του Αιγαίου. Το Αντουάνικο είναι ένα από τα κτήματα της περιοχής. Η κυρίως οικία κτίστηκε το 1893, όμως παλαιότερες δομές, όπως το σύστημα άρδευσης και η φυτεία εσπεριδοειδών, επιβιώνουν εντός του κτήματος

Οι εργασίες στο Αντουάνικο περιελάμβαναν δομικές επισκευές, αποκατάσταση της κυρίως οικίας και μετατροπή βοηθητικών κτηρίων σε χώρους διαμονής, κυρίως για χρήση κατά τις διακοπές, όπως επίσης και εκτεταμένες εργασίες αποκατάστασης του συστήματος άρδευσης. Η σχέση μεταξύ του δομημένου και του φυσικού περιβάλλοντος αποκαταστάθηκε σύμφωνα με τo αρχικό σχέδιο, ως μία εξοχική οικία που περιβάλλεται από αγροτικές εγκαταστάσεις, και με αποκατάσταση όλων των ενδιάμεσων χώρων, δομών και χαρακτηριστικών.

 

Οι αναστηλωτικές επεμβάσεις στο αρχοντικό Αντουάνικο, το οποίο βρίσκεται σε ένα από τα πιο χαρακτηριστικά πολιτιστικά τοπία της Ευρώπης, είχαν ως αποτέλεσμα την αποκατάσταση  ενός ολοκληρωμένου παραδείγματος ιστορικού συγκροτήματος με μοναδικό μικτό χαρακτήρα, ο οποίος συνδυάζει χρήσεις κατοικίας και αγροτικής παραγωγής. Οι κριτές εκτίμησαν ιδιαιτέρως την υψηλή ποιότητα των αναστηλωτικών εργασιών, οι οποίες περιελάμβαναν την ανάκτηση παραδοσιακών τεχνικών δόμησης και προ-βιομηχανικών αγροτικών συστημάτων, την εφαρμογή και ανάδειξη τοπικών τεχνικών, όπως επίσης και την ανανέωση της αρχικής σχέσης ανάμεσα στο δομημένο και το φυσικό περιβάλλον. Οι κριτές θεώρησαν το έργο ως πρότυπο για ανάλογα έργα, τα οποία είναι απαραίτητα εάν πρόκειται να διατηρηθεί η αυθεντικότητα αυτής της πολύτιμης ιστορικής περιοχής.

 

Ιστορικό

Το Βραβείο πολιτιστικής κληρονομιάς της ΕΕ / Βραβεία Europa Nostra ξεκίνησε το 2002 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε συνεργασία με την Europa Nostra. Το βραβείο τιμά και προωθεί τις καλύτερες πρακτικές που σχετίζονται με την διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, τη διαχείριση, την έρευνα, την εκπαίδευση και την επικοινωνία. Με αυτόν τον τρόπο, φέρνει την πολιτιστική κληρονομιά πιο κοντά στους ευρωπαίους πολίτες και συμβάλλει στην ισχυρότερη δημόσια αναγνώριση της πολιτιστικής κληρονομιάς ως στρατηγικού πόρου για την κοινωνία και οικονομία της Ευρώπης. Ένα σύνολο από 415 επιτεύγματα εξαιρετικής πολιτιστικής κληρονομιάς έχουν αναγνωριστεί τα τελευταία 13 χρόνια.

Κάθε χρόνο, οργανισμοί και ιδιώτες από όλη την Ευρώπη υποβάλουν τις αιτήσεις τους για τα βραβεία. Ειδικές κριτικές επιτροπές που αποτελούνται από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες αξιολογούν τις υποψηφιότητες και επιλέγουν έως και 30 νικητές, σε τέσσερις κατηγορίες: 1) αποκατάσταση, 2) έρευνα και ψηφιοποίηση, 3) μακροχρόνια προσφορά στην πολιτιστική κληρονομιά, και 4) εκπαίδευση, κατάρτιση και ευαισθητοποίηση. Όλοι οι νικητές λαμβάνουν μια πλακέτα ή τρόπαιο. Οι επτά νικητές του Grand Prix λαμβάνουν επίσης € 10.000 έκαστος.

Τα βραβεία απονέμονται στους νικητές σε μια μεγάλη δημόσια τελετή, που φιλοξενείται κάθε χρόνο σε μια διαφορετική ευρωπαϊκή πόλη. Η τελετή απονομής βραβείων για το 2015 θα διεξαχθεί στο Όσλο και αποτελεί μέρος του Ευρωπαϊκού Συνεδρίου Κληρονομιάς της Europa Nostra που θα πραγματοποιηθεί στη νορβηγική πρωτεύουσα (10-14 Ιουνίου). Το συνέδριο υποστηρίζεται από το πρόγραμμα Δημιουργική Ευρώπη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τη Διεύθυνση Πολιτιστικής Κληρονομιάς και το Συμβούλιο Τεχνών της Νορβηγίας - Riksantikvaren, καθώς και την πόλη του Όσλο, μεταξύ πολλών άλλων δημόσιων και ιδιωτικών φορέων από τη Νορβηγία.

Το βραβείο είχε την υποστήριξη του προγράμματος Culture της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2007-2013) και υποστηρίζεται τώρα από το νέο πρόγραμμα Δημιουργική Ευρώπη (2014-2020).

Η Europa Nostra είναι ευρωπαϊκή ομοσπονδία ΜΚΟ πολιτιστικής κληρονομιάς. Η οργάνωση που καλύπτει 40 χώρες στην Ευρώπη, είναι η φωνή της κοινωνίας των πολιτών, αφοσιωμένη στη διαφύλαξη και προαγωγή της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς. Η Europa Nostra κάνει εκστρατείες για να σώσει απειλούμενα μνημεία, τοποθεσίες και τοπία της Ευρώπης, κυρίως μέσα από το πρόγραμμα «Τα 7 πιο απειλούμενα», το οποίο διαχειρίζεται σε συνεργασία με το Ινστιρούτο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Αναδεικνύει την αριστεία μέσω του βραβείου πολιτιστικής κληρονομιάς της ΕΕ / Βραβεία Europa Nostra. Επιδιώκει επίσης να συμβάλει στις ευρωπαϊκές στρατηγικές και πολιτικές που σχετίζονται με την πολιτιστική κληρονομιά. Η Europa Nostra ιδρύθηκε το 1963 και αναγνωρίζεται σήμερα ως το αντιπροσωπευτικότερο και ισχυρότερο δίκτυο πολιτιστικής κληρονομιάς στην Ευρώπη. Το 2014, η οργάνωση έλαβε επιχορήγηση από το πρόγραμμα Δημιουργική Ευρώπη της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να στηρίξει τη δραστηριότητα του δικτύου της για την «Ενσωμάτωση της Πολιτιστικής Κληρονομιάς» στην Ευρώπη.

πηγή: http://ec.europa.eu/greece/news/2015/20150415_europa_nostra_el.htm